شرکت در عزاداری‌ها، برپایی مراسم در خانه یا محل کار، سیاه پوشیدن و سیاهپوش کردن منازل و کوچه‌ها، دادن نذری و… ازجمله کارهایی است که مردم برای نشان دادن محبتشان به این خاندان انجام می‌دهند. ولی گاهی کارهایی انجام می‌شود که توسط یک عزادار حسینی، نباید صورت بگیرد. یک محب و شیعه واقعی سعی می‌کند مسیری را طی کند که خدا و ائمه از آن راضی هستند. در این نوشته بعضی از کارهایی را که یک هیئتی و عزادار واقعی نباید انجام دهد، بررسی می‌کنیم.

• تمیز مثل همیشه

اگر قصد برپایی تکیه یا چادری برای پخش نذری یا چای در شب‌های محرم را دارید، حتما قبل از اقدام، از اهالی محل و صاحبان خانه‌ها یا مغازه‌ای که می‌خواهید خیمه‌تان را آنجا برپا کنید، اجازه بگیرید و رضایتشان را کسب کنید. درست است که کوچه و خیابان مکانی عمومی است اما اگر مزاحم رفت‌وآمد کسبه و اهالی محل شود، حق‌الناس است. قطعا شما نمی‌خواهید ثواب یک کار مستحب را با انجام کاری حرام که مزاحمت برای دیگران است، از دست بدهید.

اگر به‌عنوان نذری شربت یا چای می‌دهید، حتما کنار خیمه‌تان، چند سطل بزرگ آشغال نیز بگذارید تا عزاداران لیوان‌های مصرف‌شده‌شان را درون سطل بیندازند. حواستان به سطل‌ها باشد و هروقت دیدید تا نیمه پر شده، محتویاتشان را خالی کنید. این کار باعث می‌شود خیابان‌ها و کوچه‌ها کمتر کثیف شوند و ظروف یک‌بار مصرف سطح شهر را آلوده و نازیبا نکنند.

اگر به‌عنوان نذری، غذا می‌دهید نیز می‌توانید در فواصلی از محل پخش غذا، سطل یا حتی جعبه‌های خالی میوه بگذارید. اکثر مردم اگر سطل یا مکانی برای جمع‌آوری آشغال‌هایشان ببینند، سعی می‌کنند نظافت شهر را رعایت کنند و زباله‌هایشان را در محل‌های تعیین‌شده بریزند. یادتان باشد که قرار دادن سطل یک مسئله است و خالی کردن و جلوگیری از جمع شدن زباله‌ها، مسئله‌ای دیگر.

شب یازدهم محرم یا شام‌غریبان، عده‌ای از هموطنان رسم دارند به یاد غربت خانواده امام حسین(ع) شمع روشن ‌کنند. بعضی از حسینیه‌ها و مساجد، چند سالی است که در شب شام‌غریبان محلی را برای روشن کردن شمع اختصاص می‌دهند. این کار باعث می‌شود همه جای خیابان و مسجد از شمع و پارافین کثیف نشود و خادم مسجد یا مسئولین نظافت محوطه، برای تمیز کردن به سختی نیفتند.

شما هم اگر اهل روشن‌کردن شمع هستید، حواستان به این نکته باشد. تمیز کردن محل روشن کردن شمع و جمع‌کردن باقیمانده شمع‌های سوخته و کبریت‌های آتش‌گرفته، به‌عهده خود شماست. اینکه به‌خاطر یک رسم که حتی استحبابی نیز در متون دینی برایش نیامده، زحمت رفتگران شهر یا مسئولین نظافت هیئت‌ها زیاد شود، از عزادار اباعبدالله نباید سر بزند. اگر می‌توانید، تا انتهای خاموش شدن شمع در کنارش بمانید. همه شمع‌ها و کبریت‌های مصرفی را جمع کنید و در سطل آشغال بریزید. محل اتصال پارافین شمع با زمین را نیز تمیز کنید. اگرهم می‌خواهید شمعی روشن کنید و نمی‌توانید تا تمام‌شدنش صبر کنید، در جاهایی که برای این کار معین شده است و آدم‌های دیگر نیز آنجا شمع روشن کرده‌اند، شمعتان را روشن کنید.

در جایی که سیم برق یا وسیله‌ای وجود دارد که ممکن است آتش بگیرد، یا کنار دیوار که ممکن است سیاه و کثیف شود، شمع روشن نکنید.

شمع‌ها را روشن رها نکنید. علاوه بر مسئله تمیزی، ممکن است شمع روشن رهاشده، باعث آتش گرفتن اشیای نزدیکش یا حتی چادر یا لباس عابران پیاده شود.

• هدف اصلی را فراموش نکنیم

اگر هیئت و مراسم برگزار می‌کنید، هرشب قرائت صفحه‌ای از قرآن را جزو برنامه‌هایتان قرار دهید. اگر قرائت جمعی باشد، مثلا بین عزاداران قرآن پخش شود و همگی با قاری، آیات را بخوانند، خیلی بهتر است. فراموش نکنید که علت اصلی قیام امام‌حسین(ع)، زنده نگه‌داشتن قرآن و دین اسلام بوده است، پس قرآن باید در مراسم عزاداری ما جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.

بعضی از شب‌ها، ممکن است ساعت پایان هیئت و مراسم دیرتر از نیمه‌شب شود. موقع خداحافظی با دوستانتان، اگر در کوچه یا جلوی منزل و منطقه مسکونی هستید، حواستان به همسایه‌هاباشد چون قطعا عده‌ای از آنها خواب هستند. با صدای بلند صحبت و خداحافظی نکنید. اینکه عزاداری شما طولانی شده، نباید موجب اذیت و بدخوابی باقی مردم شود. زمان حرکت در کوچه‌ها و خیابان‌ها و نیز موقع پارک کردن ماشین یادتان باشد شما عزادار امام‌حسین علیه‌السلام هستید و نباید با رفتارتان بقیه را اذیت کنید. برعکس باید در این شب‌ها بیشتر از زمان‌های دیگر مراقب حق‌الناس و رعایت حقوق دیگران باشید.

اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، موقع رسیدن به خانه و در راه‌پله یا آسانسور، یاد همسایه‌ها باشید که سروصدا موجب بیدار شدن یا اذیت آنها در نیمه‌شب و زمان استراحت نشود. آرام راه بروید و صحبت کنید. حتی اگر همسایه‌هایتان در شب‌های قبل سروصدا کرده یا مهمانی پرسروصدا گرفته بودند و مزاحم خواب و استراحت‌تان شده بودند، شما رعایت کنید. قرار نیست هرکس کار اشتباهی کرد ما نیز همان کار اشتباه را انجام دهیم. مدام به‌خودتان یادآوری کنید که شما عزادار و سیاهپوش حسین علیه‌السلام هستید و باید سعی کنید رفتار و حرکات‌تان نیز مانند ایشان باشد.

* حضرت علی‌(ع) در وصیت‌نامه‌شان می‌فرمایند: از خدا بترسید درباره همسایگانتان که رسول خدا(ص) درباره آنان سفارش کرده و پیوسته درباره آنان توصیه می‌فرمودند، به اندازه‌ای که ما گمان کردیم برای همسایگان از همسایه خود ارث قرار می‌دهد و حرمت آنان به حدی است که سهمی در مالشان برای همسایه تعیین کرده!

• کمی آرام‌تر

اگر در ماشین‌تان ضبط روشن می‌کنید و دوست دارید در این ایام، مداحی و سینه‌زنی گوش دهید، سعی کنید صدای آن را خیلی بلند نکنید. صدای ضبط را به اندازه گوش‌دادن خودتان در ماشین زیاد کنید تا مزاحم بقیه افراد در ماشین‌ها نشوید؛ مخصوصا شب‌ها و در خیابان‌های مسکونی و کوچه‌ها که صدای زیاد و بلند ضبط باعث شکستن سکوت شب و بیدار شدن مردم می‌شود. باز هم این نکته را یادآوری می‌کنم که شما عزادار اباعبدالله هستید و نباید کارها و حرکات‌تان باعث اذیت و آزار دیگران شود.

بعضی از مجالس و هیئت‌ها، صدای روضه و مداحی‌شان را خیلی بلند می‌کنند که باعث اذیت همسایگان می‌شود. اگر برگزارکننده مجلسی هستید، سعی کنید صدای بلندگوها را در حد شنیدن در داخل منزل یا محل هیئت بلند کنید. اگر هیئت شلوغی دارید و مجبورید در کوچه نیز بلندگو نصب کنید، روز قبل از شروع مراسم، با همسایه‌ها صحبت کنید و آنها را در جریان بگذارید و حلالیت بطلبید. سعی کنید مجلستان قبل از نیمه‌شب تمام شود تا صدای زیاد، مزاحم خواب و استراحت همسایگان نشود؛ مخصوصا اگر نزدیک هیئت شما بیمارستان و مراکز درمانی شبانه‌روزی هست، حتما مراقب این موضوع باشید.

• همه را با یک چشم ببینید

اگر شما صاحب هیئت یا مراسم عزاداری هستید، خیلی مراقب اعمال و رفتارتان باشید. مردم از شما به‌عنوان برگزارکننده مجلس عزای حسینی الگوبرداری می‌کنند. در برخورد با عزاداران گزینشی برخورد نکنید.‌همه مراجعه‌کنندگان را محب و دوستدار اهل‌بیت ببینید و تفاوتی بین فقیر و غنی، کوچک و بزرگ مذهبی و غیر مذهبی و… در برخورد با عزاداران قائل نشوید و با همه، رفتار یکسانی داشته باشید. فراموش نکنید همه برای امام حسین(ع) آمده‌اند و تبعیض بین مردم، باعث کدورت و رنجش اکثریت خواهد شد.

• نماز قضا نشود

بعضی از شب‌ها، مخصوصا شب‌های نهم و دهم، هیئت و مراسم عزاداری طولانی‌تر از شب‌های دیگر می‌شود و عزاداران نیز دیرتر به منزل و محل استراحتشان می‌رسند. این شب‌ها حواستان به نماز صبحتان باشد. نماز خواندن واجب است. مراقب باشید به‌خاطر عمل مستحب عزاداری، نمازتان قضا نشود. می‌توانید چند ساعت و موبایل را کوک کنید. از دوستانتان بخواهید موقع اذان به موبایلتان زنگ بزنند. یا اگر بعد از نماز امکان خوابیدن دارید و تا اذان صبح زمان کمی مانده، بیدار بمانید و بعد از خواندن نماز بخوابید. امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا، یکی از علل قیامشان را برپایی نماز ذکر کردند. اگر عزادار و شیعه واقعی امام هستیم، باید مراقب نمازمان باشیم.

این مطلب در تاریخ سوم مهر ۹۶ در روزنامه همشهری چاپ شده است.

واقعه عاشورا و حادثه کربلا، در زندگی ما آنقدر بزرگ و با اهمیت است که از سن کودکی آن را برای فرزندان تعریف می‌کنیم و سعی می‌کنیم کودکان با همان نگاه کودکانه با این واقعه آشنا شوند.

انیمیشن و کتاب‌های زیادی برای آشنایی کودک با حادثه کربلا ساخته و منتشر شده است. “مجموعه شعر کودکان کربلا” یکی از تلاش‌های خوب در این زمینه است که برای آشنایی کودکان زیر هفت سال با حادثه کربلا مناسب است. مجموعه‌ای ده جلدی که با زبان شعر کودکانه، سعی در معرفی کودکان حاضر در حادثه کربلا و حوادثی که با آن روبرو بوده‌اند دارد.

اشعار کتاب بسیار روان و کودکانه سروده شده‌اند وکلمات سنگینی که ممکن است کودک معنی آنها را نداند در ابیات استفاده نشده است. شاعر سعی کرده در عین تعریف کردن ماجراهای پیش آمده برای کودکان در کربلا، موضوع را خیلی خشن و اذیت‌کننده برای روح کودک ترسیم نکند و با آوردن واژگان کودکانه و لطیف، ذهن کودک را با خود همراه کند. مثلا واژه خون در تمامی سروده‌های کتاب به روئیدن گل سرخ بر روی لباس تشبیه شده است. شاید برای کودک در وهله اول این سوال پیش آید که “مگه رو لباس گل درمیاد؟” در اینجا وظیفه خواننده کتاب است که منظور شاعر را با توجه به روحیه کودک برایش ترسیم و تعریف کند.

حضرت علی اصغر، حضرت رقیه، طفلان مسلم، عبدالله بن الحسن، قاسم ابن الحسن و امام باقر کودکانی هستند که در هر جلد از کتاب، داستان زندگی یکی از آنها و حضورشان در حادثه کربلا شرح داده شده است. قصه مشک، خیمه‌ها، فرات و ذوالجناح هم چهار جلد از این مجموعه را تشکیل می‌دهد که با استفاده از آرایه جان‎‌بخشی به اشیا، حوادثی که در کربلا بر کودکان گذشته است را شرح می‌دهد.

نقاشی و تصویرگری‌های این مجموعه به کودکانه و صمیمی‌تر کردن کتاب و اشعار با کودکان، کمک زیادی می‌کند. تصاویر درشت و با رنگ‌های شاد و تنوع رنگی بالا کشیده شده‌اند. حتی تصاویری که مربوط به صحنه‌های شهادت است، بخاطر استفاده از رنگ‌های مختلف و کاراکترهایی مثل گل لاله و فرشتگان در عین آشنایی کودک با واقعه عاشورا، آن را حادثه‌ای تماما تلخ و شکست‌خورده در ذهن کودک خردسال ترسیم نمی‌کند.

رسالت این مجموعه، آشنایی حداقلی کودکان زیر هفت سال با حادثه عاشورا و ایجاد حس هم‌ذات‌پنداری کودک با کودکان حاضر در آن واقعه است. با بزرگتر شدن فرزندتان و خواندن کتاب‌های مناسب سنش درباره عاشورا، او را بیشتر با این حادثه بزرگ تاریخ آشنا کنید.

این مطلب در تاریخ ۱۲ شهریور ۹۶ در روزنامه همشهری به چاپ رسیده است.

مجموعه ده جلدی
شاعر: محمد کامرانی اقدام
تصویرگر: حکیمه شریفی. رباب قاسمی
ناشر: حدیث نینوا

سادات نیز در این روز به نیابت از جد بزرگوارشان، میزبان مردم در خانه‌هایشان می‌شوند. در این میان نقش و وظیفه همسران سادات و آنهایی که عروس یا داماد خانواده سادات شده‌اند هم پررنگ ا‌ست و وظایفی ازجمله احترام خاص و ویژه‌گذاشتن به خانواده سادات و همراهی و کمک به آنها در این روز ازجمله کارهایی‌ا‌ست که از عروس‌ها و دامادهای خانواده سادات انتظار می‌رود. بیایید تصور کنیم ۱۴۲۷سال پیش است. شما همسر یکی از فرزندان علی علیه‌السلام شده‌اید و مردم به مناسبت چنین روزی، قرار است به خانه‌تان بیایند و با این خاندان تجدید پیمان کنند. شما به‌عنوان عروس یا داماد این خانواده، چه می‌کنید؟ چه کارهایی از عهده‌تان برمی‌آید؟

• همراه باشید

سعی کنید همسرتان را در پذیرایی و تکریم این روز یاری کنید و همراهش باشید. حتی اگر همسرتان، به دلیل سختی های احتمالی برپایی چنین مراسمی خیال میزبانی ندارد، شما او را تشویق کنید و بگویید که شما دوست دارید میزبان محبین اهل‌بیت باشید. این اطمینان را به همسرتان بدهید که در کارها و همه مراحل میزبانی او را همراهی می‌کنید و دوست دارید این روز با دیگر روزهای سال برایتان متفاوت باشد.

• عیدی فراموش نشود

فراموش نکنید در روز عید غدیر مردم از سادات عیدی می‌گیرند. پس به فکر عیدی این روز هم باشید. می‌توانید به دادن شکلات یا اسکناس بسنده کنید. ولی اگر زمان و حوصله دارید، می‌توانید عیدی‌های فرهنگی یا بسته‌بندی‌شده تهیه کنید؛ مثلا می‌توانید چند عدد شکلات را به همراه کاغذی که روی آن حدیثی نوشته‌اید، یا به همراه کتاب یا اسکناس، بسته‌بندی کنید و به مهمانان بدهید. برای بچه‌ها می‌توانید عروسک یا اسباب‌بازی‌های کوچک تهیه کنید. حتی می‌توانید به‌وسیله نمد یا پارچه، اسکناس‌های عیدی را تزئین کنید. اگر فرزند دارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما هدیه‌هایی مختص به فرزندتان درست کنید تا او این عیدی‌ها را به مهمانان بدهد؛ مثلا هدیه به فرزندان مهمانان را به‌عهده کودکتان بگذارید. داستان غدیرخم و ولایت حضرت علی علیه‌السلام را از قبل برایش تعریف کنید و علت جشن و شادی آن‌روز را برایش بگویید.

• به‌خودتان برسید

در اعمال روز عید آمده است که در این روز جامه نیکو و لباس آراسته بپوشید. حتی اگر از خانه بیرون نمی‌روید و در خانه هم مهمان ندارید، سعی کنید لباس‌های مناسب و تمیز بپوشید. اگر می‌توانید به مناسبت این عید، لباس جدید بخرید و بپوشید. اگر قصد خرید لباس جدید برای خودتان و فرزندانتان دارید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که این خریدها همزمان با عید غدیر باشد. این کار باعث می‌شود تفاوت غدیر با اعیاد دیگر برای خانواده و بچه‌هایتان پررنگ‌تر شود. زینت‌کردن و استفاده از عطر نیز در اعمال این روز آمده است.

• هدیه بخرید

برای همسرتان هدیه بخرید. به او بگویید به مناسبت عید غدیر برایش هدیه خریده‌اید و از اینکه همسر یکی از نوادگان پیامبر هستید، خوشحالید. به فکر این نباشید که همسرتان بعدا برایتان جبران می‌کند یا نه. هدیه‌دادن حس خوبی بین شخص هدیه دهنده و هدیه‌گیرنده ایجاد می‌کند حتی اگر بدون دلیل باشد، و حالا چه دلیلی بهتر و بالاتر از شادی در روز عید غدیر؟ حتما لازم نیست هدیه‌ای بزرگ و گران‌قیمت تهیه کنید، به هر میزان که می‌توانید هزینه کنید. مهم نفس هدیه‌دادن است. اگر فرزند دارید، هدیه‌خریدن برای او را نیز فراموش نکنید. سعی کنید از همین کودکی، عید غدیر را برای فرزندانتان پررنگ و با اهمیت جلوه بدهید. کاری کنید آنها در ذهنشان بماند که این عید با روزهای دیگر و حتی با اعیاد دیگر فرق دارد و اهمیت بیشتری باید برایش قائل باشند.

• برای داماد سادات

سعی کنید این روز را برای همسرتان بین روزهای سال خاص کنید. کارهایی را که او دوست دارد شما انجام بدهید ولی به‌علت خستگی یا بی‌اهمیت بودن آن موضوع برای شما، در طول سال آن کارها را انجام نمی‌دهید، برایش انجام دهید. در کارهای خانه بیشتر از روزهای عادی کمک کنید. می‌توانید تهیه صبحانه یا ناهار روز عید را به‌عهده بگیرید. اگر آشپزی بلدید خودتان غذا بپزید یا همسرتان را به رستوران دعوت کنید. اگر فرزند دارید، در نگهداری و سرگرم کردن کودکتان بیشتر از روزهای دیگر کمک کنید. هدیه‌خریدن را هم فراموش نکنید. این روز را خاص کنید. فراموش نکنید که همه ما شیعیان به بزرگ داشتن و تکریم غدیر امر شد‌ه‌‍‌‌ایم و تمام این کارها در تکریم این عید است.

• برای عروس سادات

روز قبل از عید، زمانی را برای تمیز و مرتب‌کردن خانه درنظر بگیرید. علاوه بر سیدبودن همسرتان، یادتان باشد این عید از بزرگ‌ترین اعیاد ماست و باید سعی کنیم این عید را باشکوه و به‌خوبی برگزار کنیم. می‌توانید پوستر یا کتیبه‌هایی با مفهوم عید غدیر و تبریک این روز تهیه کنید و بالای در خانه یا دیوار داخل منزلتان آویزان کنید. با چراغ‌های ریسه‌ای نیز می‌توانید دور قاب یا وسایل خانه را تزئین کنید. می‌توانید شب عید به همسرتان پیشنهاد دهید با هم به مسجد محل بروید و بعد از نماز، بین نمازگزاران شیرینی یا شکلات پخش کنید، یا اینکه در خیابان بین عابرین پیاده شیرینی پخش کنید و عید غدیر را به آنها تبریک بگویید. به همسرتان پیشنهاد بدهید که روز قبل یا بعد از عید در محل کارش بین همکاران و دوستانش شیرینی پخش کند، یا اگر شغلشان به‌صورتی است که ارباب رجوع دارند، جعبه شیرینی یا شکلات روی میز بگذارند و به مراجعه‌کنندگان تعارف کنند.

• عیدی برای همه

یادتان باشد عید غدیر، عید بزرگی برای همه شیعیان است و به همه توصیه شده است که غدیر را جشن بگیرند و در این روز شیعیان حضرت علی علیه‌السلام را شاد کنند. پس لزومی ندارد برای جشن‌گرفتن در این روز یا عیدی‌دادن و باقی پیشنهادهایی که گفتیم، حتما سید باشید. این عید مختص سادات نیست و همه شیعیان و دوستداران ائمه باید در این روز شاد باشند و سعی در شادکردن باقی شیعیان و محبین کنند.

• طعام‌دادن در روز عید غدیر

یکی از اعمال روز عید غدیر که در اسلام و روایات مختلفی به آن اشاره شده، اطعام مومنان در این روز است.
امام صادق(ع) می‌فرمایند: غذادادن به یک نفر در این روز مانند غذادادن به همه پیامبران و صدیقان است (مفاتیح الجنان، ص۵۰۰). به‌گونه‌ای که امام صادق(ع) اصلاً این روز را روز اطعام الطعام نامیدند (بحار، ج۹۵ ، ص۳۲۳).
بنابراین با خانواده و دوستان و آشنایان‌تان گرد هم جمع شوید و برای این سنت حسنه‌ای که بر اجرای آن تاکید و سفارش شده است، فکری بکنید. اگر در توان خانواده‌تان باشد می‌توانید افراد فامیل را دور هم جمع کنید و آن روز با یک سفره ساده از آنها پذیرایی کنید. می‌توانید تعدادی از افراد را هم در ثواب این کار شریک کنید؛ مثلا از دوستان خود مبلغی جمع کنید و با هم به فکر تهیه و توزیع غذا بین مردم باشید.

این نوشته در تاریخ ۱۵ شهریور ۹۶ در روزنامه همشهری چاپ شده است.

روز نهم ذیحجه، روز عرفه نام دارد که حاجیان در مکه، باید به صحرای عرفات بروند.

امام‌حسین علیه‌السلام پیش از حرکت به سمت کربلا، در روز عرفه و در صحرای عرفات مناجاتی با خدا داشته‌اند که آن مناجات و دعا به نام دعای عرفه از منابع موثق و متعددی نقل شده و در کتب ادعیه آمده است. مستحب است روز عرفه در صحرای عرفات یا هر مکان دیگر، این دعا خوانده شود. شیعیان چه در صحرای عرفات باشند چه در صحن و سرای حسینی و چه هر مکان دیگری، با خواندن این دعا، پروردگارشان را عاشقانه صدا می‌کنند و با او صحبت می‌کنند. اگر تصمیم به شرکت در این مراسم دارید، توصیه می‌کنیم این یادداشت را بخوانیدامسال روز عرفه در ایران، پنجشنبه نهم شهریور است. اگر قصد رفتن به عتبات را دارید، فراموش نکنید در عراق جمعه، دهم شهریور عرفه است.

• کجا برویم؟

در روایات نقل شده از ائمه، خواندن دعا در جمع سفارش شده است. اگر امکانش را دارید، بهتر است برای خواندن دعای عرفه، در مراسم عمومی شرکت کنید. در بیشتر شهرها، مراسم دعای عرفه در مساجد بزرگ، امامزاده‌ها و حسینیه‌ها برگزار می‌شود. اگر در شهرهای مرکز استان ساکن هستید، شبکه استانی تلویزیون، قطعا روز قبل، مکان‌های معروفی که مراسم دعا در آنها برگزار می‌شود را اعلام می‌کند. با گشتی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و جست‌وجوی نام شهرتان، قطعا به اطلاعاتی درباره مکان‌هایی که این مراسم برگزار می‌شود، می‌رسید. در سطح شهر نیز اگر دقت کنید، از چند روز قبل بنر و اطلاعیه مراسم دعای عرفه را خواهید دید. اگر به هر دلیلی، امکان رفتن به مراسم را ندارید، می‌توانید از شبکه‌های مختلف تلویزیون، مراسم را ببینید. هرسال مراسم عرفه پخش مستقیم از حرم امام‌رضا(ع)، دانشگاه تهران و چند مکان معروف دیگر توسط شبکه‌های تلویزیون پوشش داده می‌شود. بعضی از هیئت‌ها و مکان‌های برگزاری دعا چندسالی است مراسم را در سایت‌شان به‌صورت زنده پخش می‌کنند. اگر اینترنت پرسرعت دارید، می‌توانید از این طریق نیز دعای‌عرفه را بخوانید.

• چه کار‌هایی باید انجام دهیم؟

مهم‌ترین اعمال روز عرفه، همان خواندن دعای عرفه است. در مفاتیح و کتب ادعیه اعمال دیگری نیز برای این روز، گفته شده است که می‌توانید آنها را نیز انجام دهید.
بهتر است نزدیک ظهر، غسل کنید؛ غسل مستحبی به نیت روز عرفه. هرچه غسل نزدیک ظهر باشد، بهتر است ولی اگر تا ظهر نتوانستید، تا قبل از غروب هم می‌توانید غسل را انجام دهید.
زیارت امام‌حسین(ع) نیز از مستحبات روز عرفه است. اگر توفیق زیارت از نزدیک و رفتن به کربلا را نداشتید، ناراحت نباشید. در مفاتیح، قسمت زیارات امام حسین علیه‌السلام، زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه را پیدا کنید. زیارتی است ۲صفحه‌ای که قبل از شروع دعای عرفه می‌توانید آن را بخوانید. ان‌‌شاءالله ثواب زیارت امام در این روز نیز، برایتان نوشته خواهد شد.
مستحب است نماز ظهر و عصر روز عرفه، زیر آسمان خوانده شود. می‌توانید در حیاط مساجد یا امامزاده‌ها زیراندازی پهن کنید و نمازتان را بخوانید. بعد از نماز عصر نیز، مستحب است نمازی ۲رکعتی بخوانید؛رکعت اول بعد از حمد، سوره توحید و رکعت دوم سوره کافرون. در کتب ادعیه آمده است که بعد از این نماز به درگاه خدا توبه و استغفار کنید تا گناهانتان آمرزیده شود.
روزه نیز از مستحبات روز عرفه است ولی برای کسی که ضعف نکند و بتواند با وجود روزه‌بودن، دعای عرفه را نیز بخواند؛یعنی خواندن و به‌جاآوردن دعای عرفه، ثوابش از روزه گرفتن در روز عرفه بیشتر است. اگر گمان دارید با گرفتن روزه، ممکن است توان دعاخواندن با نشاط را نداشته باشید، روزه را فراموش کنید!
بهتر است دعای عرفه زیر آسمان خوانده شود. اگر مکانی که برای مراسم می‌روید حیاط یا محوطه بدون سقفی دارد که امکان و اجازه نشستن در آنجا وجود دارد، بهتر است در آن مکان بنشینید. زیرانداز حتما با خودتان داشته باشید، چون عموما حیاط‌ها مفروش نیستند و ممکن است مجبور باشید روی زمین یا چمن بنشینید. دعا در هرحالتی قبول است ولی اگر رو به قبله نشسته و دست‌هایتان رو به آسمان باشد، حالت کامل دعا را رعایت کرده‌اید.

• چه چیزهایی ببریم؟

مفاتیح نخستین چیزی است که برای این مراسم احتیاج دارید. حتما کتاب مفاتیح یا کتب کوچکی که دعای عرفه را دارد، با خود داشته باشید. اگر عربی بلد نیستید، سعی کنید مفاتیحی که ترجمه فارسی دارد، با خود ببرید تا به ترجمه فارسی دعا نیز نگاه کنید و «بدانید معنای جملاتی که به درگاه الهی می‌خوانید چیست. اگر دنبال یک ترجمه روان و خوب از دعای عرفه هستید، می‌توانید کتاب «شکوای سبز۱»را تهیه کنید. سیدمهدی شجاعی ۳دعای ندبه، شعبانیه و عرفه را در این کتاب با زبان و قلم روانش ترجمه کرده است.
اگر می‌خواهید از اپلیکیشن مفاتیح موجود در تلفن همراهتان یا از متن دعا در سایت‌ها استفاده کنید، توصیه می‌کنیم حتما پاوربانک یا شارژر موبایلتان را نیز به همراه ببرید. ممکن است شارژ تلفنتان تمام شود و علاوه بر نصفه‌ماندن دعایتان، برای تماس‌های ضروری مثل تماس با همراهانتان نیز به مشکل بربخورید.
زیرانداز فراموش نشود؛ خصوصا اگر به مکان‌های معروف و پرجمعیت می‌روید، حتما حصیر، گلیم، روفرشی یا هر زیراندازی؛که بتوانید چند ساعت روی آن بنشینید، با خود ببرید. اگر می‌توانید،زیرانداز بزرگ‌تری به همراه داشته باشید و کسانی که فراموش کرده‌اند وسیله‌ای با خود به همراه آورند را دعوت به نشستن کنار خودتان کنید.
اگر از قبل اذان حرکت می‌کنید، مهر نیز برای خواندن نماز به همراه داشته باشید. ممکن است به هر دلیلی مهری برای نمازخواندن پیدا نکنید. یا حتی کسی نماز نخوانده باشد و احتیاج به مهر داشته باشد.
اگر روزه نمی‌گیرید یک بطری آب و کمی تنقلات با خود به همراه داشته باشید. ممکن است در طول دعا، گرسنه یا تشنه شوید و حواستان از خواندن دعا پرت شود. می‌توانید چند عدد خرما نیز به همراه داشته باشید و اگر دعا تا نزدیک غروب و اذان مغرب طول کشید، با تعارف خرما به افراد روزه‌دار، در ثواب روزه آنها سهیم شوید.

• برای بچه‌ها

اگر تصمیم دارید فرزندانتان را نیز با خود به مراسم ببرید، چند نکته را باید رعایت کنید تا هم کودک اذیت نشود، هم خودتان و هم افرادی که کنارتان نشسته‌اند. اگر کودک خردسال دارید، حتما جایی برای نشستن انتخاب کنید که سایه باشد تا آفتاب و گرما اذیتش نکند.
پوشک، شیشه شیر، یک‌دست لباس و شلوار حتما همراه داشته باشید. اگر فرزندتان خردسال است، در محیط‌های باز بنشینید تا محوطه بیشتری در اختیار داشته باشید. قطعا کودک شما در چند ساعت مراسم، احتیاج به بازی‌کردن دارد، پس چند اسباب‌بازی که سرگرمش می‌کند با خودتان بردارید. مداد رنگی و دفتر نقاشی نیز می‌تواند سرگرمی خوبی برای بچه‌ها باشد. چند کتاب قصه نیز با خود همراه داشته باشید. اگر فرزندتان ناآرامی کرد، می‌توانید دقایقی کتاب دعا را کنار بگذارید و برای فرزندتان کتاب بخوانید. مطمئن باشید، ثواب دعایتان کم نمی‌شود.
اگر نمی‌خواهید وسط مراسم مجبور به پیداکردن مغازه و خرید باشید، خوراکی و آب آشامیدنی را نیز فراموش نکنید. هوا گرم است و قطعا بچه‌ها تشنه می‌شوند. می‌توانید از مقدار احتیاج کودکتان خوراکی بیشتری ببرید تا به کودکان اطرافتان هم بدهید. این کار باعث می‌شود فرزند شما با مفهوم انفاق و مهربانی با دیگران آشنا شود.
یک پتوی مسافرتی یا متکای کوچک هم همراه داشته باشید، احتمال اینکه فرزندتان خسته شود و بخوابد، بسیار زیاد است. زیرانداز را هم فراموش نکنید. حتما یک دست لباس با خود داشته باشید. ممکن است لباس فرزندتان کثیف شود یا اگر حوض آب در محوطه باشد، آب‌بازی کند و احتیاج به تعویض لباس پیدا کنید.
برای اینکه خاطره خوبی از چنین مراسمی در ذهن فرزندتان بماند، بهتر است جایی بروید که فضای باز بیشتری داشته باشد و امکان بازی‌کردن برای بچه‌ها فراهم باشد و مزاحم دعاخواندن بقیه افراد هم نشوند.

• چه ساعتی برویم؟

بیشتر مراسم دعای عرفه بعد از نماز ظهر و عصر شروع می‌شوند تا غروب آفتاب. می‌توانید از قبل از اذان ظهر به محل مراسم بروید و نمازتان را نیز همانجا بخوانید. نماز مستحبی و زیارت امام حسین(ع) در روز عرفه را بخوانید تا مراسم دعا شروع شود. اصولا از حدود ساعت ۲ مراسم را شروع می‌کنند و حدود ساعت ۴ نوبت به دعای عرفه می‌رسد. البته با توجه به شهری که در آن هستید و ساعت غروب خورشید، ساعت شروع مراسم ممکن است تفاوت کند. بهتر است از روز قبل، ساعت شروع مراسم را پیگیری کنید.

این مطلب در تاریخ هشت شهریور ۹۶ در روزنامه همشهری منتشر شده است

بعضی اوقات، با خودمان فکر می‌کنیم اگر فلان کار را نکرده بودم، اگر بهمان حرف را نزده بودم، اگر آن تصمیم را نگرفته بودم چنان میشد و چنین میشد؛ مینشینیم برای خودمان خیالبافی می‌کنیم و شرایط جدید را بعد از نزدن آن حرف و انجام ندادن آن کار، در ذهنمان میسازیم. فیلیپ کی‌دیک (نویسنده) در سال ۱۹۶۲ میلادی، یعنی هفده سال بعد از پایان جنگ جهانی دومی، کتابی برپایه همین نوع تخیلات نوشته است.* داستان کتاب از این فکر شکل میگیرد که به جای روزولت، شخص دیگری رئیس‌جهور آمریکا می‌شود و نمی‌تواند با انگلیس در جنگ همراه شود. آمریکا و متفقین در جنگ شکست می‌خورند و پیروز جنگ جهانی دوم، متحدین می‌شوند و جهان بدست آلمان و ژاپن می‌افتد. تخیل جالب و هیجان‌انگیزی است.

بر اساس این کتاب، سریالی ساخته شده است که چند ماه قبل، با تعریف یکی از دوستان، آن را دانلود و تماشا کردم. The Man in the High Castle

ظاهرا مثل اغلب فیلم‌های اقتباس شده از کتاب، سناریو این سریال نیز با کتابش کمی متفاوت است. البته کلیت ماجرا همان است که در بالا نوشتم. متحدین پیروز جنگ شده‌اند و آمریکا را سه قسمت کرده‌اند؛ بخش غربی متعلق به ژاپن، شرقی برای آلمان و بخش میانی، کِنون‌سیتی یا منطقه بیطرف. (سوال من در تمام فیلم این بود که پس شریک سوم یعنی ایتالیا چه شد؟) بین خود آلمان و ژاپن نیز تحریکات و تلاش‌هاییست تا بتوانند شریک را از راه بردارند و کل دنیا را به تنهایی مدیریت و تصاحب کنند.

تقسیم آمریکا بین ژاپن و آلمان

در این میان گروه‌هایی از مردم آمریکا و حتی خود ژاپنی‌ها و آلمانی‌ها، به اسم مقاومت، در هر دو قسمت آمریکا شکل می‌گیرد که با دولت‌های حاکم مخالف هستند و سعی می‌کنند مخفیانه با آنها بجنگند و ساقط‌شان کنند.

فیلم از ضعف‌های زیاد کارگردانی رنج می‌برد ولی آنقدر ایده فیلمنامه جدید و پرکشش است که بیننده بی‌خیال ضعف‌های کارگردانی و سرگردانی‌هایی که در بعضی از صحنه‌ها بوجود می‌آید می‌شود. حتی صحنه‌های کامپیوتری بسیار ضعیف است و مصنوعی بودنشان در ذوق بیینده میزند. مثل اغلب فیلم‌های آمریکایی، یهودیان در فیلم آدم‌های مظلوم، در اقلیت، فداکار و بسیار مهربان معرفی می‌شوند که بدترین ظلم‌ها توسط باقی افراد جهان در حقشان می‌شود.
گرچه فصل دوم سریال، طوری پایان یافت که تمام علاقه‌ام برای دیدنش را زیر سوال برد، اما در کل از دیدن سریال پشیمان نیستم. (در آی‌ام‌دی‌بی نمره ۶ دادم) اگر از فیلمنامه جالب سریال خوشتان آمد، آن را ببینید وگرنه نقطه مثبت دیگری به نظر من نداشت!

پ‌ن: مثل خیلی از سریال‌های آمریکایی، دو سه صحنه مثبت هجده در سریال است. اگر قصد دیدنش با نوجوان یا بقیه اعضای خانواده دارید، این نکته را یادتان باشد.

*کتاب در سال ۱۹۶۳ برنده جایزه هوگو برای بهترین داستان شد.

نشسته‌ایم کنار زمین و مربی برایمان نحوه شیرجه‌زدن برای گرفتن توپ‌های کوتاه را توضیح می‌دهد. دقیق شده‌ایم روی حرکات دست و زانو و ولو شدن! مربی روی زمین که مسئول حضور غیاب می‌آید کنار زمین و از مربی اجازه می‌گیرد و می‌گوید: «شنبه باشگاه تعطیل‌ه، به دوستاتون هم که امروز نیومدن خبر بدید. کسی پانشه شنبه بیاد» جمله‌اش تمام نشده که یکی می‌پرسد «چرا، مگه چی شده؟» و هم‌زمان چند نفر دیگر جواب می‌دهند که «تحلیف رئیس جهوره» وسط حرف‌ها و اظهارنظرها، می‌شنوم که یکی از بچه‌ها به دوستش می‌گوید: تحلیف چیه دیگه؟ نگاهش میکنم. سنش قطعا از هجده سال بیشتر است و احتمالا امسال رای داده است. دوستش هم که هم‌سن و سال خودش است، جواب درست و دقیقی ندارد که بدهد. خوب است کسی نگفت فردا هم “تنفیذ” است، تا واژگان بدون معنای دختران بیشتر شود. نسل چهارمی که اکثرا دوست دارند سهم‌شان از سیاست همان انتخابات و صندوق رای باشد و بس.

مسئول ثبت‌نام رفته و مربی دو به دو به خطمان می‌کند تا شیرجه برویم و تمرین ضربه به توپ در ارتفاع پایین کنیم؛ دیگر هیچ سوالی از معنای کلمات نیست!

امروز تو باشگاه، بعد از تمرینات اولیه، نشسته بودیم کنار زمین تا مربی دو تا تیم بچینه و تو زمین بازی کنیم. کنارم دختری نشسته بود که از هیکل و صورتش حدس میزدم حدود دوازده سیزده سال داشته باشه. ازم پرسید: شما تا حالا والیبال کار کردین؟ گفتم: آره ولی پنج شش ساله که باشگاه نیومده بودم. گفت: چندسالتونه؟ گفتم: چند بهم میخوره؟ گفت هفده سال!

وقتی “هفده” رو شنیدم، چند ثانیه نگاهش کردم! با تعجب بهش گفتم: آخه به من میاد هفده سالم باشه؟ گفت آره، مگه چند سالتونه؟ وقتی گفتم سی و یک، اینبار اون بود که با تعجب به من نگاه میکرد! 🙂

پ‌ن: از خودش پرسیدم چند سالته و گفت چهارده. حق داشت طفلک! هنوز کوچیکه و نمی‌تونه سن رو تشخیص بده! ولی آخه هفده دیگه؟ 😐